Enflasyonun altındaki fazlalık faiz mi?
Bu hususta Hanefî imamları arasında farklı görüşler vardır.
*İmam-ı Âzam (rh.) şöyle der:
“Alınan borcun sayı olarak aynı miktarı verilmelidir. Paranın değeri ister yükselsin, isterse düşsün, borçlu aldığı paranın mislini verir. Yüz lira borç aldıysa yüz lira ödeyecektir.” [İbn Âbidîn, Reddü'l-Muhtar, 4, 174. Kâsânî, Bedâyiu's-Sanâyi‘, 7, 394]
İmâmeyn yani İmam Muhammed ile İmam Ebu Yusuf (rahımehumallah) ise, “Borçlu, aldığı borcun mislini vermez; ödeme esnasındaki kıymetini, değerini verir.” demektedirler. Fetvânın da bu şekilde verildiği bildirilmektedir.
*İmam Ebu Yusuf’a (rh.) göre durum değişir. Mesela;
Bir kimse bir milyon liralık parayı, bir seneliğine faizle bir buçuk milyona verirse, bu muamele faizli olduğundan haramdır. Yalnız bir sene sonra daha önce verilen bir milyon para enflasyon sebebiyle ödeme anında bir buçuk milyona tekabül ederse, onu yani başlangıçta verdiği bir milyon mukabilinde bir buçuk milyonu alması caizdir. Çünkü bu para altın ve gümüş olmayıp değeri itibarî olduğu için, kendisine itibar edilen değere göre muamele görür. [Bkz. Halil Günenç, Günümüz Meselelerine Fetvalar, 1, 320-321]
Velhasıl, fukaha enflasyon altındaki farkın caiz olduğunu söylüyor. Mesela on altın yüz milyon lira karşılığı iken, bir arkadaşınıza yüz milyon lira borç verdiniz. Bir sene sonra yüz milyon liranız geri geldi, lakin değer kaybından dolayı yüz milyonunuz sadece sekiz altın alabiliyor. Siz iki altın farkını alsanız faiz olur mu? Sorusuna İmam-ı Azam (rh.), “Bilmiyorum” demiş. Bazı ulema ise "Caizdir" demiş. Çünkü zarara uğramak söz konusudur. Şimdiki uygulamalarda özellikle şu problem göze çarpıyor:
- Enflasyon miktarının belirlenmesi için yapılan hesaplamalar ne derece güvenilir? Var sayalım ki enflasyon hesabı doğru yapıldı. O takdirde problem yok. Ama görülen o ki, bu noktada da gene sabit değeri olan meta üzerinden hesapları yapmak, doğruya en yakın olan yoldur.
*Neticede zararsız yolları, zararlı yollara tercih etmemiz daha isabetli ve hesabının da daha kolay olduğu kanaatindeyiz. Bu durumda, size faizli bankalara alternatif olarak özel finans kurumlarını tavsiye ediyoruz.
Ebubekir Sifil - Enflasyon Oranından Düşük Faiz, Ödemek Caiz Mi?
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder